Mai vàng Bình Định #48
Reference in New Issue
Block a user
No description provided.
Delete Branch "%!s()"
Deleting a branch is permanent. Although the deleted branch may continue to exist for a short time before it actually gets removed, it CANNOT be undone in most cases. Continue?
Mai vàng Bình Định – Kỳ 1: Vui, buồn cùng mai
Vùng đất của những gốc mai nở vàng rực nắng
Bình Định không phải là nơi có diện tích trồng mai lớn nhất cả nước, nhưng lại được xem như “thủ phủ mai xuân” – cái nôi của những gốc mai vàng có dáng thế độc đáo, được ưa chuộng trên khắp ba miền. Mỗi dịp Tết đến, mai vàng Bình Định không chỉ góp phần làm nên sắc xuân rực rỡ, mà còn mang lại nguồn thu hàng trăm tỷ đồng cho người dân địa phương. Nhưng song song với những niềm vui mùa vụ, là những nỗi lo đang dần hiện hữu khi nghề trồng mai phát triển ồ ạt, thiếu quy hoạch.
Hành trình hình thành thương hiệu mai vàng Bình Định
Theo lời kể của nhiều nghệ nhân lão làng, nghề trồng mai ở Bình Định có từ lâu đời, nhưng chỉ thật sự bứt phá sau năm 1975. Một dấu mốc quan trọng là năm 1980, khi ông Đặng Xuân Lan – một nông dân xã Nhơn An, TX An Nhơn – tiên phong mang giống mai giảo Thủ Đức từ miền Nam về ghép với gốc mai địa phương. Sự kết hợp ấy đã mở ra hướng phát triển mới, tạo nên giống mai Bình Định có hồn, có dáng, vừa khỏe khoắn vừa thanh nhã.
Mai vàng Bình Định nổi bật bởi dáng thế mạnh mẽ và tinh tế. Theo báo cáo của Trung tâm Thông tin – Ứng dụng khoa học và công nghệ Bình Định, loài mai này sở hữu bộ rễ nổi đặc trưng, gốc xù xì rắn chắc, thân uy nghi mà vẫn mềm mại. Cành mai Bình Định thường tỏa đều bốn phía, tạo thế “tứ diện” – biểu trưng cho sự viên mãn. Những nghệ nhân trong vùng còn đặc biệt chú trọng phần đế, uốn nắn tỉ mỉ để cây vừa có hồn vừa có dáng, trở thành tác phẩm nghệ thuật chứ không chỉ đơn thuần là cây cảnh.
Khí hậu khắc nghiệt của Bình Định, với nắng gió khô rát và mùa mưa thất thường, lại vô tình tạo nên sức sống bền bỉ cho cây mai nơi đây. Chính sự rèn giũa của thiên nhiên đã giúp mai Bình Định có tuổi thọ cao, càng lâu năm càng đẹp, càng quý giá.
Ông Phan Văn Sáu – chủ vườn mai Sáu Hồng, xã Nhơn An – tự hào chia sẻ: “Mai Bình Định đặc biệt ở chỗ không có cành nào mọc thẳng dài. Khi lặt lá, nhìn từng nhánh mai uốn lượn như đang múa giữa nắng xuân, ai cũng phải say mê.”
Tham khảo thêm về:mai nhị ngọc toàn
Từ nghề tay trái đến kế sinh nhai của hàng ngàn hộ dân
TX An Nhơn hiện là trung tâm sản xuất mai lớn nhất tỉnh Bình Định, với hơn 3.000 hộ trồng mai thương mại. Các vùng trồng nổi tiếng như Háo Đức, Thanh Liêm, Thuận Thái… đã hình thành nên những “làng mai” chuyên nghiệp, thu hút thương lái từ khắp nơi tìm đến. Năm 2012, nhãn hiệu tập thể “Mai vàng Nhơn An” được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận, mở đường cho việc quảng bá thương hiệu mai vàng Bình Định ra thị trường cả nước.
Cây mai giờ đây không chỉ là thú chơi mà còn là nguồn sống của hàng ngàn gia đình. Nhiều hộ dân từ chỗ nghèo khó đã vươn lên khá giả nhờ gắn bó với mai. Những cái tên như Đặng Xuân Ngữ, Nguyễn Trường Hào, Phan Văn Sáu hay Đào Văn Thìn đều được nhắc đến như những nghệ nhân góp công lớn trong việc xây dựng danh tiếng cho “thủ phủ mai” Bình Định.
Thời kỳ hoàng kim và những năm tháng rực rỡ
Giai đoạn 2003 – 2017 được xem là thời kỳ vàng son của nghề trồng mai Bình Định. Khi đó, thị trường tiêu thụ mở rộng khắp ba miền, thương lái miền Nam liên tục đổ về thu mua, đưa mai Bình Định đi khắp nơi. Không chỉ bán cây thành phẩm, người dân còn xuất bán cây giống, cây ghép, thậm chí hướng dẫn kỹ thuật cho các vùng mới bắt đầu phát triển nghề.
Ông Phan Văn Sáu nhớ lại: “Có năm tôi bán một cây hơn 3 năm tuổi được 6 phân vàng – hồi đó là cả gia tài. Nhiều thương lái ở Tiền Giang, Bến Tre mua hàng chục cây một lúc. Có vụ, tôi bán hơn 60 cây, thu được mấy cây vàng.” Những ký ức ấy vẫn khiến nhiều người trồng mai Bình Định bồi hồi khi nhắc lại.
Khi “vàng xanh” trở thành gánh nặng
Nhưng niềm vui ấy không kéo dài lâu. Sự phát triển ồ ạt, tự phát và thiếu định hướng đã khiến diện tích trồng mai tăng chóng mặt. Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bình Định, hiện toàn tỉnh có hơn 400 ha mai vàng, trong đó riêng TX An Nhơn chiếm tới hơn 84%. Nhiều hộ dân vì thấy lợi nhuận cao mà đổ xô trồng, bất chấp kinh nghiệm và kỹ thuật hạn chế.
Chủ tịch UBND xã Nhơn An, ông Phan Long Hùng, thừa nhận: “Xã có gần 60 ha mai, nhưng chỉ 45 ha theo quy hoạch, còn lại là trồng tự phát.” Câu chuyện này không chỉ diễn ra ở Nhơn An mà còn lan sang Nhơn Hạnh, Tuy Phước, Phù Cát, Tây Sơn... khiến nguồn cung vượt xa nhu cầu.
Khi thị trường bão hòa, giá mai giảm mạnh, nhiều người phải bán tháo cây non với giá rẻ mạt. Một cây mai 3 – 4 năm tuổi từng được bán 400 – 500 nghìn đồng, nay chỉ còn 150 – 200 nghìn đồng, thậm chí có lúc rẻ hơn. Trong khi đó, chi phí đầu tư – từ phân bón, thuốc trừ sâu, cọc tre, lạt buộc – ngày càng tăng cao. Ông Nguyễn Thắng Cần, người có hơn 20 năm trồng mai ở Nhơn Phong, chia sẻ: “Cây mai phải phun thuốc ít nhất 2 lần mỗi tháng, gặp sâu bệnh phải phun nhiều hơn. Đầu tư nhiều, nhưng chỉ có hai tuần cuối tháng Chạp để bán. Nếu không bán kịp, cả năm coi như mất trắng.”
Khủng hoảng thừa và nỗi lo mất vị thế
Sau đại dịch Covid-19, tình hình càng trở nên khó khăn hơn. Nhiều doanh nghiệp cắt giảm nhân sự, sức mua giảm mạnh khiến người dân ít chi tiêu cho mai cảnh. Trong khi đó, các vùng mai miền Tây phát triển nhanh, cung cấp ra thị trường với giá rẻ hơn, tạo áp lực cạnh tranh lớn cho Bình Định.
Không ít hộ phải vay vốn ngân hàng, cầm cố đất đai để đầu tư, giờ lại lao đao vì hàng không bán được. Ông Cần thở dài: “Thấy người ta trúng lớn vài năm trước, ai cũng nghĩ trồng mai là giàu. Giờ thì nhiều người mắc nợ, chẳng biết xoay xở ra sao.”
Cần quy hoạch lại để giữ thương hiệu “mai vàng Bình Định”
Cây mai không chỉ là nguồn thu nhập mà còn là niềm tự hào văn hóa của người Bình Định. Nhưng nếu không có chiến lược quy hoạch và định hướng thị trường, thương hiệu “mai vàng Bình Định” có nguy cơ mất vị thế trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Nhiều nghệ nhân kỳ cựu cho rằng, để vực dậy nghề, cần chú trọng đào tạo kỹ thuật, khuyến khích trồng theo quy hoạch, đa dạng hóa sản phẩm từ mai bonsai, mai cổ đến mai giống, đồng thời tăng cường quảng bá thương hiệu qua các hội chợ, festival hoa xuân. Chỉ khi có sự phối hợp giữa chính quyền, hiệp hội và người dân, nghề trồng mai Bình Định mới có thể tiếp tục tỏa sắc vàng rực rỡ mỗi độ xuân về.
Mai vàng Bình Định – biểu tượng của sức sống, của niềm tin và khát vọng – vẫn đang chờ một mùa xuân mới, rạng rỡ và bền vững hơn. Các bạn có thể tham khảo thêmPhôi mai vàng là gì? Phôi mai vàng sống được bao lâu? để hiểu rõ hơn về mai vàng
Liên Hệ ngay cho chúng tôi theo thông tin dưới đây:
Điện thoại/Zalo: 0905 888 999 – 0799 888 999 – 0888777777
Email: Vuonmaihoanglong@gmail.com
Facebook: Vườn mai Hoàng Long
Địa chỉ: Tân Thiềng, Chợ Lách, Bến Tre.